Enkomputiligis Don HARLOW
|
|
Enkomputiligis Don HARLOW |
La havaĵoj de s-ro Bennet konsistis preskaŭ entute el proprieto de du mil pundoj jare, kiuj, bedaŭrinde por liaj filinoj, estis garantiita, manke de heredontoj viraj, al fora parenco; kaj la bonhavo de ilia patrino, kvankam sufiĉa por ŝia vivsituacio, preskaŭ ne povis ŝtopi la mankon en lia. Ŝia patrino estis advokato en Meryton, kaj postlasis al ŝi kvarmil pundojn.
Ŝi havis fratinon, edzinon de iu s-ro Phillips, kiu estis komizo sub ilia patro kaj sekvis lin en la komerco, kaj fraton loĝantan en London en estiminda speco de komerco.
La vilaĝo Longbourn situis nur unu mejlon for de Meryton; plej oportuna distanco por la junulinoj, kiuj kutime tentiĝis tien tri-kvar fojojojn en la semajno, por atenti sian onklinon kaj transstratan robobutikon. La du plej juna en la familio, Katerina kaj Lidia, aparte oftis je tiuj atentoj; iliaj mensoj estas pli vakaj ol tiuj de la fratinoj, kaj kiam nenio pli bona prezentis sin, necesis promenado al Meryton por amuzi iliajn matenajn horojn kaj provizi konversacion por la vespero; kaj kiom ajn sena de aktualaĵoj povis esti la ĝenerala regiono, ili ĉiam sukcesis lerni iom de la onklino. Efektive, en la nona tempo ili estis bone provizitaj kaj de aktualaĵoj kaj de feliĉeco pro la lastatempa alveno de regimento de milicio en la distrikto; ĝi restos la tutan vintron, kaj Meryton estos la ĉefsidejo.
Iliaj vizitoj al s-ino Phillips nun produktis la plej interesajn informojn. Ĉiu tago aldonis ion al alia scio pri la nomoj kaj amikecoj de la oficiroj. Ties loĝlokoj ne longe restis sekretaj, kaj finfine ili komencis koni la oficirojn mem. S-ro Phillips vizitis ĉiujn, kaj tio malfermis por liaj nevinoj kvanton de feliĉeco antaŭe nekonata. Ili povis paroli pri nenio krom oficiroj; kaj la granda bonhavo de s-ro Bingley, kies mencio aktivigis ilian patrinon, estis en iliaj okuloj senvalora kiam komparita kontraŭ la regimentaĵoj de subleŭtenanto.
Aŭskultinte unu matenon ilian entuziasmon pri tiu temo, s-ro Bennet kviete observis:
"De tio, kion mi rimarkis de viaj parolmanieroj, vi certe estas du el la plej malsaĝaj junulinoj en la lando. Mi jam delonge suspektis tion, sed nun mi estas konvinkita."
Katerina estis konfuzita, kaj ne respondis; sed Lidia, kun perfekta indiferenteco, daŭre esprimis sian admiron pri Kapitano Carter, kaj sian esperon revidi vin en la sama tago, ĉar la postan matenon li estis veturonta al Londono.
"Min mirigas, kara," diris s-ino Bennet, "ke vi estus tiom preta supozi viajn filinojn malsaĝaj. Se mi volus ofende pensi pri ies infanoj, certe ne estus miaj."
"Se miaj filinoj estas malsaĝaj, mi esperas, ke mi ĉiam rimarkos tion."
"Jes — sed, hazarde, ili ĉiuj estas tre lertaj."
"Jen la sola punkto, mi flatas min, pri kiu ni ne konsentas. Mi esperis, ke niaj opinioj ĉiel koincidas, sed mi devos malkonsenti kun vi tiom, kiom pensi, ke niaj du plej junaj filinoj estas neordinare malsaĝaj."
"Kara s-ro Bennet, vi devos ne atendi, ke tiaj junulinoj havu la sencon de la gepatroj. Kiam ili atingos nian aĝon, mi opinias, ke ili ne pensos pri oficiroj pli ol ni faras. Mi rememoras, kiam mi mem ŝatis ruĝan jakon — kaj mi ja ankoraŭ tiel sentas en mia koro; kaj se alloga juna kolonelo, kun kvina aŭ ses mil jare, deziros unu el miaj filinoj, mi ne neos tion; kaj mi opiniis, ke Kolonelo Forster aspektis tre bele la alian nokton ĉe Sir William en siaj regimentaĵoj."
"Panjo," kriis Lidia, "mi onklino diras, ke Kolonelo Forster kaj Kapitano Carter ne tiel ofte iras al f-ino Watson, kiel ili faris post ilia alveno; ŝi nun vidas ilin tre ofte starantajn en la libraro de Clarke."
Malhelpis al s-ino Bennet respondi la alveno de piedservisto kun noto por f-ino Bennet; ĝi venis de Netherfield, kaj la servisto atendis respondon. La okuloj de s-ino Bennet glimis pro plezuro, kaj ŝi entuziasme kriis dum ŝia filino legis.
"Nu, Jana, kiu sendis ĝin? Pri kio ĝi temas? Kion li skribis? Nu, Jana, rapidu kaj diru al ni; rapidu, kara."
"Ĝin sendis f-ino Bingley," diris Jana, kaj poste laŭtlegis.
"KARA AMIKINO, —
"Se vi ne kompatos nin manĝi hodiaŭ kun Luisa kaj mi, ni timos malami unu la alian dum la cetero de niaj vivoj, ĉar tuttaga kunkapeco inter du virinoj ne povas finiĝi sen kverelo. Venu kiel eble plej baldaŭ post ricevo de ĉi tio. Mia frato kaj la sinjoroj manĝos kun la oficiroj. — Ĉiam via,
"KAROLINA BINGLEY"
"Kun la oficiroj!" kriis Lidia. "Mi scivolas, kial mia onklino ne menciis tion al ni."
"Formanĝi," diris s-ino Bennet, "tio estas tre misŝanca."
"Ĉu mi rajtas uzi la ĉaron?" diris Jana.
"Ne, kara, pli bone vi rajdu sur ĉevalo, ĉar pluvo estas verŝajna; kaj tiam vi devos resti la tutan nokton."
"Tio estus bona plano," diris Elizabeta, "se vi certus, ke ili ne proponus sendi ŝin hejmen."
"Ho! sed la sinjoroj havos la kaleŝon de s-ro Bingley por iri al Meryton, kaj la ges-roj Hurst ne havas ĉevalojn por la sia."
"Mi multe preferus veturi en la ĉaro."
"Sed, kara, mi certas, ke via patro ne povas forlasi la ĉevalojn. Ili estas bezonataj en la bieno, s-ro Bennet, ĉu ne?"
"Ili estas bezonataj en la bieno multe pli ofte ol mi povas havi ilin."
"Sed se vi havos ilin hodiaŭ," diris Elizabeta, "la celo de mia patrino estos plenumita."
Ŝi fine sukcesis tordi el sia patro agnoskon, ke la ĉevaloj estas uzataj. Do necesis, ke Jana iru sur ĉevalo, kaj ŝia patrino iris kun ŝi al la pordo kun multaj gajaj prognozoj pri malbona tago. Ŝiaj esperoj plenumiĝis; Jana nelonge foriris kiam forte pluvis. Ŝiaj fratinoj malkvietis pri ŝi, sed ŝia patrino ĝojis. La pluvo daŭris la tutan vesperon sen paŭzo; Jana certe ne povis reveni.
"Jen bonŝanca ideo mia, nepre!" diris s-ino Bennet pli ol unu fojon, kvazaŭ entute ŝia estus la kredito okazigi la pluvon. Ĝis la posta mateno ŝi tamen ne sciis pri ĉia feliĉeco de ŝia kreo. Oni ĵus finis matenmanĝon kiam servisto el Netherfield portis la jenan noton por Elizabeta:
"MIA PLEJ KARA ELINJO, —
"Mi trovas min tre malsana hodiaŭ matene, kio, mi supozas, ŝuldiĝas al mia plena malsekiĝo hieraŭa. Miaj afablaj geamikoj ne permesos, ke mi revenu ĝis mi pli bone fartas. Ili cetere insistas, ke min intervjuu s-ro Jones — do ne timu se vi aŭdos, ke li venis por vidi min — kaj, krom dolora gorĝo kaj kapdoloro, ne multo estas malbona ĉe mi. — Via, ktp."
"Nu, kara," diris s-ro Bennet, kiam Elizabeta jam laŭtlegis la noton, "se via filino danĝera malsanos — se ŝi mortos, estos komforte scii, ke tio okazis ĉasante s-ron Bingley, kaj laŭ viaj ordonoj."
"Ho! Mi ne timas, ke ŝi mortos. Homoj ne mortas pro malvarmumetoj. Oni bone prizorgos ŝin. Tiom longe, kiom ŝi restos tie, ĉio estos en ordo. Mi irus por vidi ŝin se mi povus havi la ĉaron."
Elizabeta, kiu sentis sin vere maltrankvila, determinis iri al ŝi, kvankam la ĉaro ne estis havebla; kaj ĉar ŝi ne estis ĉevalistino, promenado estis ŝia sola alternativo. Ŝi deklaris sian resolvon.
"Kiel stulta vi estas," kriis la patrino, "pensi tion, en tiom la malpuraĵo! Kiam vi alvenos, vi estos tute nevidinda!"
"Mi estos tute vidinda por vidi Janan — kaj mi ne volas pli."
"Ĉu tio estas sugesto por mi, Elinjo," diris ŝia patro, "alvoki la ĉevalojn?"
"Tute ne, mi ne volas eviti la promenon. La distanco estas neniom, kiam oni havas celon; nur tri mejlojn. Mi revenos antaŭ la vespermanĝo."
"Mi admiras la aktivecon de via bonvolemo," observis Maria, "sed ĉiun impulson de sento devus gvidi rezonado; kaj miaopinie, laboro devus ĉiam esti proporcia al tiu bezonata."
"Ni iros ĝis Meryton kun vi," diris Katerina kaj Lidia. Elizabeta akceptis ilian kunestadon, kaj la tri junulinoj kune ekiris.
"Se ni rapidos," diris Lidia dum ili promenis, "eble ni povos vidi Kapitanon Carter antaŭ ol li foriros."
En Meryton ili apartiĝis; la du plej junaj foriris al la loĝejo de unu el la oficiredzinoj, kaj Elizabeta sole daŭrigis sian promenadon, rapide transirante kampon post kampo, transgrimpante bariloŝtuparojn kaj transsaltante flokojn kun senpacienca agemo; kaj fine ŝi trovis sin rigardanta la domon, kun lacaj maleoloj, malpuraj ŝtrumpoj, kaj vizaĝo brilanta pro la varmeco de ekzercado.
Oni kondukis ŝin al la matenmanĝejo, kie kunsidis ĉiuj krom Jana, kaj kie ŝia apero ege surprizis ĉiun. Ke ŝi marŝis tri mejlojn tiel frue en la tago, en tiel malpura vetero, kaj sola, estis preskaŭ nekredebla por s-ino Hurst kaj f-ino Bigley; kaj Elizabeta estis konvinkita, ke ili malestimis ŝin pro tio. Ili tamen akceptis ŝin tre ĝentile; kaj en la maniero de ilia frato estis io pli bona ol ĝentileco; estis bona humoro kaj afableco. S-ro Darcy diris malmulton, kaj s-ro Hurst nenion. La unua trovis sin dividita inter admiro pri la brileco, kiun la ekzercado donis al ŝia haŭtkoloro, kaj dubo, ĉu la okazo pravigis, ke ŝi venu sola tiom da distanco. La alia pensis nur pri sia matenmanĝo.
Oni ne favore respondis ŝiajn demandojn pri ŝia fratino. F-ino Bennet malbone dormis, kaj kvankam ne plu en la lito, estis tre febra, kaj ne sufiĉe sana por lasi sian ĉambron. Elizabeta ĝojis tuj kondukiĝi al ŝi; kaj Jana, kiu ne esprimis en sia noto kiom ŝi sopiris tian viziton nur pro timo alarmi aŭ neoportuni, ĝojis je ŝia enveno. Ŝi tamen ne kapablis multe da konversacio, kaj kiam f-ino Bingley lasis ilin solaj, povis provi malmulton krom dankesprimoj pro la eksterordinara afableco, per kiu oni traktis ŝin. Elizabeta silente ĉeestis kun ŝi.
Fine de la matenmanĝo al ili venis la fratinoj; kaj Elizabeta komencis men ŝati ilin, kiam ŝi vidis, kiom da ŝato kaj bonvolo ili montris al Jana. La apoteko venis kaj, ekzameninte sian pacienton, diris, kiel oni povus supozi, ke ŝin trafis terura malvarmumo, kaj ke ili devos klopodi konkeri ĝin; konsilis, ke ŝi reenlitiĝo, kaj promesis al ŝi kelkajn drogojn. Ŝi entuziasme obeis liajn konsilojn, ĉar la febraj simptomoj kreskis, kaj ŝia kapo forte doloris. Elizabeta ne forlasis ŝian ĉambron dum momento; kaj la aliaj sinjorinoj malofte forestis; ĉar la sinjoroj estis for, ili efektive havis nenion por fari aliloke.
Kiam la horloĝo sonoris la trian, Elizabeta sentis, ke ŝi devos iri, kaj tre kontraŭvole diris tion. F-ino Bingley proponis al ŝi la ĉaron, kaj ŝi bezonis nur iomete da premado por akcepti ĝin, kiam Jana atestis tiom la konsterno apartiĝi de ŝi, ke f-ino Bingley devis ŝanĝi la proponon de kaleŝo al invito provizore resti ĉe Netherfield. Elizabeta danke konsentis, kaj oni sendis serviston al Longbourn por informi la familion pri ŝia restado kaj reporti iom da vestaĵoj.