Winter's Heart / Koro de vintro

Well, it looks like Jordan may actually be starting to wind down this series. After A Crown of Swords, I figured that with some effort it would take him three more volumes to finish it off. Now, two volumes later, I believe that he will only need two more.

Nu, ŝajnas, ke Jordan efektive komencas fini ĉi tiun serion. Post Krono el Glavoj, mi taksis, ke li iom pene bezonos ankoraŭ tri volumojn por trafi la finon. Nun, post du volumoj, mi opinias, ke li bezonos ankoraŭ nur du.

The book, for once, is about equally divided between Rand, Mat (our favorite trickster / gambler, who did not even appear in The Path of Daggers) and Perrin. Perrin is still down in Ghealdan, attempting to rein in the Prophet, when he discovers that his wife Faile, Queen Alliandre of Ghealdan and the serving woman Maighdin have been captured and carried off by Sevanna's Shaido; on the minus side, that's how the book leaves him, but on the plus side he now has the Prophet's rag-tag army at his beck and call (though Perrin himself leaves us with the impression that he considers that a minus). Berelain is still attempting to "borrow" him from Faile, too, and not hesitating to leave the impression with others that she might already have done so...

La libro ĉifoje estas pli-malpli egale dividita inter Rand, Mat (nia plej ŝatata trukanto / vetludanto, kiu tute ne aperis en La Vojo el Ponardoj) kaj Perrin. Perrin restas en Gealdano, provante bridi la Profeton, kiam li ekscias, ke lia edzino Faile, Reĝino Aliandre de Gealdano kaj la servistino Majĥdin estas kaptitaj kaj forportitaj de la Ŝajdo sub Sevana; malkontentige, la libro lasas lin en tiu stato, sed kontentige li nun havas por servi al li la galimatian armeon de la Profeto (tamen Perrin mem lasas ĉe ni la impreson, ke li opinias tion malkontentiga). Cetere, Berelena ankoraŭ provas "prunti" lin de Faile, kaj ne hezitas lasi ĉe aliaj la impreson, ke eble ŝi jam sukcesis en tio...

Rand has fled Cairhien with Min after his attempted assassination by the rogue asha'man, and is now engaged in two projects track down and destroy Dashiva and his renegade cohorts, and find out how to cleanse the taint from saidin. He succeeds in both of these by book's end, and along the way manages to resolve his romantic problems with Min, Elayne and Aviendha in a way that leaves him, as Mat once remarked about Rhuarc, "either the luckiest man in the world or the biggest fool."

Rand estas fuĝinta el Karheno kun Min post la malsukcesinta asasinon kontraŭ li de la renegataj aŝa'man, kaj nun entreprenas du projektojn por spuri kaj detrui Daŝivon kaj ties kunrenegatoj, kaj por forigi la malpuraĵon el saidin. Antaŭ la fino de la libro, li sukcesas en ambaŭ entreprenoj, kaj survoje sukcesas solvi siajn amproblemojn pri Min, Elaina kaj Avienda tiel, ke li restas, kiel Mat iam rimarkigis pri Ruark, "aŭ la plej bonŝanca aŭ la plej stulta ulo en la mondo".

After a one-volume hiatus, we finally come back to Mat, my own favorite character, who is recovering after having a wall fall on him during the Seanchan invasion of Ebou Dar. Mat is not a Seanchan captive (as some anticipated he would be), and is hanging around Valan Luca's menagerie (from The Fires of Heaven) which is now playing Ebou Dar, in the hope of convincing the itinerant illumnatrix Aludra -- who gave him those fireworks he used to breach the walls of the Stone of Tear in The Dragon Reborn -- to help him find some way to use her skills to develop a weapon against the Seanchan; in the process, they seem to be inventing cannon, just as, at Rand's new academy in Cairhien, someone else has just invented the Stanley Steamer. Queen Tylin, still on her throne as a Seanchan quisling, has reinitiated her relationship with Mat, to his ongoing dismay (pink ribbons???), which does bring him into the Seanchan sphere, where he meets both the High Lady Suroth (we have all know she's a Darkfriend of the worst stripe, ever since The Great Hunt!) and a new arrival, a Seanchan commissioner of some kind, the High Lady Tuon, who, to Mat's practiced and experienced eye, looks like your basic jail-bait, and who seems to take some sort of bobby-soxer interest in him; he'd vomit bricks if he knew what her real title was (spoiler: he'll find out in the chapter called "What the Aelfinn Said," and those who remember his trip through the redstone gateway under Tear in The Shadow Rising will remember exactly what the snaky people, the Aelfinn, told him; what, after all, is the first question Mat asks any women with whom he strikes up a relationship, the one that helps him decide whether to hang around or flee for his life and sanity?). And, meanwhile, the gholam is still out there somewhere, working out how to "harvest" Mat for whoever is pulling its strings now that Sammael is at least hors de combat. Oh, yes, and Mat has got a new companion, an elderly but apparently very competent street-fighter and raconteur named Noal Charin -- does that surname ring a bell from a mention in an earlier book of the real name of perhaps the most popular adventure-book character in Randland?

Post unuvoluma paŭzo, ni finfine revenas al Mat, kiun mi plej ŝatas el la rolantoj, kiu resaniĝas post ke muro falis sur lin dum la seanĉana invado de Ebu Dar. Mat ne estas kaptito de la seanĉanoj (kion kelkaj atendis), kaj vizitadas la cirkon de Valan Luka (el La Fajroj de Ĉielo), kiu nun ekspozicias en Ebu Dar, esperante konvinki la vagabondan iluministinon Aludra -- kiu antaŭe donis al li tiujn piroteknikaĵojn, kiun li utiligis por rompi la murojn de la Ŝtonego de Tir en La Drako Renaskita -- helpi al li trovi ian metodon por uzi ŝian metion por disvolvi armilon kontraŭ la seanĉanoj; farante tion, ili ŝajne inventas kanonojn, same kiel, ĉe la nova akademio kreita de Rand en Karheno, alia persono ĵus inventis la vaporaŭton. Reĝino Tajlin, ankoraŭ sur sia trono kiel seanĉana marioneto, rekomencis sian rilaton kun Mat, malfeliĉige por li (rozkoloraj rubandoj???), kio kondukas lin en seanĉanan etoson, kie li konatiĝas kun la Alta Damo Surota (jam de La Granda Serĉado ni bone scias, ke ŝi estas plej fia Mallumamiko!) kaj novalveninto, la Alta Damo Tuon, ia seanĉana komisiito, kiu, laŭ la tre sperta okulo de Mat, ŝajnas esti neamorebla infano, kaj kiu tamen ŝajnas knabinece interesiĝi pri li; li vomus brikojn se li scius, kiu estas ŝia vera titolo (averto: li tion ekscios en la ĉapitro "Kion Diris la Aelfinoj", kaj tiuj memorantaj lian ekskurson tra la ruĝŝtona pordego sub Tir en La Ombro Kreskas memoros precize, kion diris al li la serpenteculoj, la Aelfinoj; kiu estas la unua demando, kiun Mat proponas al iu ajn virino, kiun kiu li starigas amrilaton por helpi al li decidi, ĉu resti, ĉu fuĝi por siaj vivo kaj mensa saneco?). Kaj, samtempe, la golamo ankoraŭ estas ie en la regiono, aranĝante "rikolti" Maton por tiu, kiu regas ĝin nun kiam Sammael estas almenaŭ nebatalpova. Ho, jes, kaj Mat havas novan kunulon, maljunan tamen tre kompetentan stratbataliston kaj rakontiston, laŭnome Noal Ĉarin -- ĉu tiu familia nomo ŝajnas konata pro mencio en pli frua libro pri la vera nomo de eble la plej populara aventurlibra personeco en Randlando?

The book brings in a number of old acquaintances, particularly on the Seanchan side. Egeanin is back to being a Seanchan ship captain again, and -- as was to be expected -- she's accompanied by her so'jhin, the sometime riverboat-captain, sometime smuggler Bayle Domon. Bethamin, the sul'dam she captured and then freed in Tanchico, has a role to play, as does the same seeker who troubled her in that city in The Shadow Rising. Even Renna and Seta, the two sul'dam we last saw hoist by their own a'dam in The Great Hunt, are back and playing a more sympathetic role. And Amathera, the one-time Panarch of Tarabon, is now fleeing Ebou Dar with Juilin Sandar, the Tairen thief-catcher. Ah, and that special man-controlling a'dam from the Panarch's Palace, the one that was supposed to go to the bottom of the ocean, is still around.

La libro revenigas kelkajn malnovajn konatojn, aparte inter la seanĉanoj. Egeanin denove estas seanĉana ŝipestrino, kaj -- kiel oni povus atenti -- ŝin akompanas ŝia so'ĵin, la iama riverboatestro, iama kontrabandisto Bel Domon. Betamin, la sul'dam kiun ŝi kaptis kaj poste liberigis en Tanĉiko, ludas rolon, same kiel la serĉisto kiu ĝenis ŝin en tiu urbo en La Ombro Kreskas. Eĉ Rena kaj Seta, la du sul'dam kiujn ni lastfoje vidis pendantaj de la propraj a'dam en La Granda Serĉado, revenis kaj pli simpatie rolas. Kaj Amatera, la iama Panarĥo de Tarabono, nun fuĝas de Ebu Dar kun Juilin Sandar, la tira ŝtelisto-kaptisto. Ha, kaj tiu speciala vironreganta a'dam el la Palaco de la Panarĥo, tiu devinta sinki ĝis la marfundo, restas en la regiono.

On the other hand, we are left hanging over several other things. We get only a glimpse of the Black Tower and the currents flowing there; those who insist that Mazrim Taim is really the Forsaken Demandred (and those who insist that he is not) are going to have to wait at least one more book for a final answer to this question, though there are indications that he is not, and is playing his own unpleasant game. ⁽¹⁾ Though Egwene makes a couple of cameo appearances, she still seems to be stepping through the gateway from Murandy to Tar Valon that she created at the end of The Path of Daggers. And although Elayne has negotiated with them, we still don't know what role the four Borderlander armies moving south into Andor are going to be playing. Except in the (as usual, overlong) prolog, the White Tower plays no role, either. And I really would like to see Nynaeve play a more obvious role in these later books (she could hardly be playing a more important one).

Aliflanke, ni restas pendantaj pri kelkaj aliaj aferoj. Ni kaptas nur videton de la Nigra Turo kaj la tieaj intrigoj; tiuj insistantaj ke Mazrim Tajm vere estas la Forlasito Demandred (kaj tiuj insistantaj, ke li ne estas) devos atendi almenaŭ ankoraŭ unu libron por fina respondo pri tiu demando, kvankam ekzistas indikoj, ke li ne estas, kaj havas sian apartan tagordon. ⁽¹⁾ Kvankam Eĝina aperetas, ŝi ankoraŭ ŝajne estas en mezo de paŝo tra la pordego inter Murandio kaj Tarvalono kiun ŝi kreis fine de La Vojo el Ponardoj. Kaj kvankam Elaina jam negocis kun ili, ni ankoraŭ ne scias, kiel rolos la kvar Limlandanaj armeoj, kiuj moviĝas suden en Andoron. Escepte de la (kiel kutime, tro longa) antaŭparolo, ankaŭ la Blanka Turo ne rolas. Kaj mi vere volus vidi Ninaevan pli videble roli en ĉi tiuj lastaj libroj (ŝi certe ne povus pli grave roli).

As sometimes happens in books, Jordan introduces a couple of new slants to channeling just at the moment he needs them; no foreshadowing here, but a good example of dei ex machinas. It turns out that an Aes Sedai can mask her warder bond; this is useful when your warder is engaging in activities to which it would be more polite to turn a blind eye (e.g., when he is horizontal but not alone), and also if you are a Black sister and your warder is not a Darkfriend, and you want to shake him. Also, there seem to be a class of ter'angreal known as "Wells", which allow the owner to store up saidar (and maybe saidin?) against a rainy day -- for instance, if the plot-line requires her to channel in a protected area such as an Ogier stedding or the city of Far Madding.

Kiel foje okazas en libroj, Jordan enkondukas kelkajn novajn ideojn pri kanalado je la ĝusta momento, kiam li bezonas ilin; mankas antaŭsugestado, nur bone ekzemplo de dei ex machinas. Evidentiĝas, ke Ajs-Sedajino povas svagigi sian gardanto-ligon; tio utilas kiam la gardanto faras ion, kiun oni prefere ĝentile malatento (ekz-e, kiam li estas horizontala sed ne sola), kaj ankaŭ, se temas pri Nigra fratino, kiam ŝia gardanto ne estas Mallumamiko kaj ŝi volas eviti lin. Cetere, ŝajne estas aparta klaso de ter'angreal, laŭnome "Putoj", kiuj permesas al la posedanto konservi saidar (eble ankaŭ saidin?) por posta bezono -- ekzemple, se la intrigo postulas, ke tiu kanalu en protektita regiono, ekz-e oĝera stedingo aŭ la urbego Fora Mading.

For those who have been annoyed by the way the series is going, I would say that this is definitely the best of the most recent three books, though certainly not up to one or two of the earlier ones (The Shadow Rising comes immediately to mind). Read it and enjoy it. (But if you haven't read the others in the series, you'll want them first: The Eye of the World, The Great Hunt, The Dragon Reborn, The Shadow Rising, The Fires of Heaven, Lord of Chaos, A Crown of Swords, The Path of Daggers.)

Por tiuj, kiujn ĝenas la lastatempa neprogreso de la libroserio, mi volas diri, ke ĉi tiu estas certe la plej bone el la tri lastaj libroj, kvankam ĝi certe ne egalas al unu-du el la pli rfuaj (La Ombro Kreskas estas tuj pripensinda). Legu kaj ĝuu. (Sed se vi ankoraŭ ne legis la ceterajn en la serio, vi deziros ilin antaŭe: La Okulo de la Mondo, La Granda Serĉado, La Drako Renaskita, La Ombro Kreskas, La Fajroj de Ĉielo, Majstro de Ĥaoso, Krono el Glavoj, La Vojo de Ponardoj.)