Enkomputiligis Don HARLOW
|
Eĉ lia mort' -- ne nur la vivo! -- estis Donaco dia. Ja ĉe vinrikolto, Kiam Kallias en Atik' arĥontis, Li manĝis en ombraĵo olivarba Prujnecajn berojn, kiajn Bakĥo donas, Kaj ĝuste Bakĥo per vinbero ŝtopis La gorĝon de l' amata maljunulo, Por doti lin per morto sendolora. Kun li el Kolonos mi originis, Kaj ligis nin malnova intimeco. Jam avo mia Kleandro amikis Kun Sofilos, la armilfabrikisto, Demarĥo nia. Ties fil' Sofoklo Ornamo estis ne nur de Ateno, Sed de Grekujo tuta. Kvankam ofte Invitis lin al si fremdlandaj reĝoj Samkiel Eŭripidon aŭ Esĥilon, Li, vir' libera, al patrujo sia Fidela restis. Sian maskiĝlokon Li vizitadis, kaj ĉi tagoj estis Por ni solenaj. Ĉiam kun manpremo Konaton li afable alparolis, Ne sole pri personoj demandante, Sed ankaŭ pri la arboj konsekritaj Aŭ pri dombestoj. Dolĉo mieleca Tiel el liaj vortoj kaj vizaĝo Aromis, ke al ĉiu kunestanto La propra viv' aparte bela ŝajnis Kaj oni ĝin pli ĝue vivis tiam. Kaj estis vere strange, ke okazis, Kion rakontos mi. Racio dubas, Ke eblas tio, sed memor' ateste La okazaĵon revivigas tiel, Ke la racio aŭskultante kredas Kaj konsterniĝas... Iofont', la filo, Akuzis patron sian ĉe l' parencoj, Ke sub la pez' de jaroj perspektivon Li perdis, nek kapablas administri La familion nek la posedaĵon, Kaj ke li krome -- spite sian aĝon Servante al Eros' kaj Afrodita -- La propran dignon daŭre mokindigas. La juĝon partoprenis mi. Je l' nomo De Kolonos estinte lotumita, Inter la kvindek viroj mi kunsidis Sur la agor'. Ni vere hontis ĉiuj, Vidante antaŭ tribunal' Sofoklon. La kap' maljuna estis jam klinita Sed en okuloj liaj brilis lumo, Ĉirkaŭ la buŝ' rideto jen afabla, Kiel dum la vireco. La kulpdiron De Iofont' laŭtlegis la parencoj. Sofoklo sidis, frunton apogante Per dekstra brak' metita sur genuo. Kaj ŝajne li observis la naĝadon De nuboj blankaj. Poste li respondis (Ja lia pledo en memoro mia Ne nur laŭsence vivas, sed laŭvorte): -- Min rigardante, ho juĝantoj, eble Rimarkas vi, ke miaj voĉ' kaj manoj Kaj tuta korpo pli ol iom tremas -- Sed nepre ne sub pezo de l' kulpigo! Jen ŝarĝo nur de miaj naŭdek jaroj, Per kiuj Sorto senindulge ombras Ĉiujn donacojn de la Senmortuloj. El vi min konis multaj kiel viron Kaj multaj inter vi eĉ miajn dramojn En la teatro vidis, kaj aplaŭde Kaj per konsento brua eble helpis Ke oni venkon al mi mem aljuĝu. Juĝantoj, tion volu nun forgesi. Ne plu mi sama estas tiel tiam. Nur ties ombro, baldaŭ ekloĝonta Jan en Hades'... Feliĉis mia vivo, Sed eĉ feliĉo iĝas fine ŝarĝo, Daŭrante longe. Traktu pacience La babileman maljunecon mian; Mi scias jam, ke staras mi ĉi tie, Por la akuzon de la fil' respondi. Akuzas min la filo -- ĉu malprave Aŭ prave? -- Fakte la kulpigo estas Malĝoja frukt' de mia maljuneco. La pez' de jaroj? Jen li pravi ŝajnas. Vi min ja vidas: mi do estas pruvo. Perdita perspektivo? Ankaŭ ĝuste, Ĉar mia vid' nur unu lokon sekvas; Jen cel' de ĉiuj: mizeruloj, reĝoj, Barbaroj, grekoj, mis- aŭ bonsortuloj -- Mi vidas do malgrandan anguleton, Kiu senfortan korpon fine kaŝos. Ke mi la havon administras mise, Eĉ tio veras. Ĝuste la hadeso, En mian vidon ombrojn elsendanta, Malhelpas min, ke mi kalkulu ŝafojn Aŭ la olivojn; la okuloj lacaj Ne povas ja inspekti vinberejojn Nek la fakturojn, en- kaj elspezadon. La servon al Eros' kaj Afrodita Mencias fine la akuz' ankoraŭ -- Trioble bedaŭrinde, ke ne povas Mi tion jesi! Ke vi, nevenkebla, El dioj la plej forta, flugilhava Eroso pafarkisto, ne plu provos Al mia koro sendi vian sagon! Ke ĝian pulson vi ne plivigligos, Por ke ĝi saltu kiel cerv' pelata, Feliĉon sentu en dolĉega dubo, En senesperaj ĝojo kaj sopiro! Ho Afrodit', scianta trompi sensojn, La sangon ekboligi, la mortemajn Okulojn garni per mallum' senmorta, -- Ke vi forgesis, ke ankoraŭ vivas Sofoklo, Sofilido, kadukulo, Kiu kun ĝoj' katenojn viajn portus! Juĝantoj, vidu, mi konfesas ĉion Pri mia kulp', kaj kion mi ne kulpas, Tion mi volus kulpi... Nun permesu, Kaj diru poste, ĉu maljuno mia Infan' babilaĉema estas fakte, -- Estante ja de dioj forlasita, Ne kredas oni eĉ spiriton sian -- Ion laŭtlegi. En solec' trankvila De miaj tagoj -- nur laŭ la kutimo -- mi verkas dramon pri la teba reĝo Mizera. Li, Edipo, kies vivon Signitan per kolera vol' de dioj Vi konas, tie maljunul' jam estas Kiel mi mem; ĉe l' fino de l' migrado, Ja kiel mi; kondukas lin la idoj, Ja fil' al mi donita estas ankaŭ. En Kolonos la reĝ' mizera haltas, De kie oni vidas Akropolon. Ha, Kolonos, lulilo mia kara, Verkejo mia! -- -- Jen la ĥorkantaĵo: Fremdul', rigardu la plej belajn kampojn Troveblajn en Atik' -- jen Kolonos, La pompoplena, rava region', En kiu kantas ope najtingaloj Nestantaj en mallumo de l' branĉar' -- Kaj plendas per arĝenta voĉ'. Manteloj de hedero jen susuras Kaj sankta foliar' de vinarbet', En kies ombro sub zefira blovo Beraroj maturiĝas sen danĝer'. Ĉi tie vagas inter sveltaj nimfoj, Nutrintaj lin tra tagoj de l' junec', En danc' fervora li, la forpelanto De zorgoj kaj ĉagrenoj, Bakĥo mem! De ros' ĉiela ĉarme aspergataj Ĉiumatene tie ĉi refloras Narcisoj -- -- nun la dolĉa lia voĉo Rompiĝis iom, kaj ni tuj rimarkis, Ke el okuloj liaj fluas larmoj. Ni, ni el Kolonos, ni la unuaj Nin salte levis, la ceteraj poste, La parencaro, kiu lin akuzis, Kaj ĉiuj rigardantoj -- are ili Al li alkuris, premis manojn liajn Kaj kisis liajn brakojn kaj vizaĝon. Indigna voĉ' pri miskonduta filo Aŭdiĝis, sed la maljunul' ridetis: -- Ho dioj, dankon! Antaŭ la vespero De l' vivo ja vi min relasis venki. Kaj ankaŭ Iofont' akceptu dankon: Li helpis min!... Jen kia do la jugo. Ni hejmen glorkondukis la poeton. Post jar' li kaŭze de l' vinbero mortis. Al li la berojn sendis el kamparo Aktoro Kallipides, fierante Pri sia novrikolt'. Ĉi tiel Bakĥo, La forpelant' de zorgoj kaj ĉagrenoj, Estingis la amatan maljunulon. |
La liberan ŝtaton de Ateno estris naŭ superaj oficistoj, la arĥontoj. Per la nomo de unu el ili (la t.n. arĥon eponymos) oni signis la jaron; Kallias oficis en la jaro 406 a.n.e. -- La greka esprimo demos signifas distrikton: demarĥo (greke: demarĥos) = distriktestro.
Oni atentu la grekan akcenton en la personnomoj: Kallias, Sofilos, Kallipides kaj en la loknomo Kolonos. (La ceteraj nomoj en traduko estas plene esperantigitaj.)
