Enkomputiligis Don HARLOW |
(La poemo kiel tuto estas iom fragmenta, strofoj certe perdiĝis, kaj disajn strofojn oni provis kunligi per prozaj pecoj. Tiu parto de la poemo, kiu ĉi tie estas tradukita, estas ties ĉefa kaj plej bela parto, kaj priskribas la tragedian sorton de la geamantoj, Sigrun kaj Helgi. Antaŭ la unua strofo estas rakontite en prozo, ke Högni, patro de Sigrun, ŝin donis al la reĝo Hödbroddr, sed tion aŭdinte ŝi serĉas la heroon Helgi, sian amanton, kaj petas lian helpon.).
1. |
Rajdis Sigrun al reĝo brava, iris viziti indan Helgi, salutis kise kapon subkaskan. Tiam princon prenis ekamo. |
|
Diris Sigrun: |
||
2. |
Post batalo trakto fia min proponis por venkinto. Por mia amo mi evitis volon de l' patro kaj tial timas. |
|
Diris Helgi: |
||
3. |
Ŝajnigu surdon al sento kolera de via patro kaj parencaro. Vi, virgulino, vivu ĉe Helgi, genton vian li vere ne timas. |
(Helgi tiam kolektis grandan ŝiparon kaj velis al Freka-roko. Filoj de Granmar same kolektis armeon. Alvenis multaj reĝoj. Tie estis Högni patro de Sigrun, kaj liaj filoj, Bragi kaj Dagr. Estis granda batalo, kaj falis ĉiuj filoj de Granmar kaj ĉiuj estroj kun ili, krom Dagr, filo de Högni, kiu estis indulgita kaj faris ĵurojn de lojaleco al Völsungar. Sigrun iris sur la batal-kampon kaj tie trovis reĝon Hödbrodds tuj antaŭ morto.)
Ŝi diris: |
||
4. |
Ne kuŝos Sigrun el Seva montoj, reĝo vunda, ĉe via brusto. Vivon finis filoj de Granmar, grizaj hordoj hurlas avide. |
(Trovinte Helgi ŝi tre ĝojis. Li diris):
5. |
Kun variforma vi, feliĉo rompis fidon, Fatoj kaŭzas. Matene falis ĉe Freka-roko patro kaj fratoj per mia mano. |
|
6. |
Kuŝas kampe karaj gentuloj plej multaj viaj senvivaj jam. Vanis malhelpi, ĉar via belo al lukto pelis potenculojn. |
(Ploris tiam Sigrun. Li diris):
7. |
Ne ploru, Sigrun, sorton eviti eĉ ne povas princoj. |
|
Diris Sigrun: |
||
Mi volus ilin vivaj, tamen kun vi brakumiĝi. |
(Helgi edzinigis Sigrun, kiu naskis al li filojn. Helgi ne atingis maljunecon. Dagr, filo de Högni, oferis al Odino por la venĝo de la patro. Odino donis al li sian bofraton, kie nomiĝas Fjötrlundr. Li trapikis Helgi per la lanco. Tie falis Helgi, sed Dagr rajdis al Seva montoj kaj rakontis pri la okazintaĵoj al Sigrun):
8. |
Malvola veki veon, fratino, devigite mi dolĉan larmigos. Fa1is matene en Kateno-arbaro princo supera plej el ĉiuj kaj kiu staris sur koloj reĝaj. |
|
Diris Sigrun: |
||
9. |
Vin punmordu manaj ĵuroj, kiujn al Helgi, ho, vi donis ĉe la luma Lago de l' Brilo kaj ĉe l' frosta Fronto de l' Maro. |
|
10. |
Ne velojn de l' ŝipo dum via vojaĝo plenigu vento, favora tamen. Ne kuru ĉevalo dum via fuĝo de mortintencaj malamikoj. |
|
11. |
Malakru glavo altsvingata krom se kapon ĝi vian volas. Venĝo venus sur vin pro l' murdo, se estus vi lupo en lokoj arbaj, ekster havoj kaj horoj gajaj, sen ia manĝo krom mortaj korpoj. |
|
Diris Dagr: |
||
12. |
Freneza vi estas kaj ekster saĝo, ke fraton vian vi fatmalbenas. Sola Odino mizeron kaŭzis, ĉar inter bofratoj li fajron flamigis. |
|
13. |
Pente proponas ruĝajn ringojn frato sola kaj sanktajn ejojn, duonan landon pro larma doloro por vi, reĝino, kaj viaj filoj. |
|
Diris Sigrun: |
||
14. |
Trista mi sidos en Seva-montoj longajn tempojn sen trovi vivon, krom se ekbrilus bando reĝa, alkurus venka ĉevalo de Helgi kun ora brido en brakojn miajn. |
|
15. |
Same teruris reĝo mia la malamikojn kaj membrojn samgentajn kiel pro lupo lerte kuras kaproj el montoj mortotime. |
|
16. |
Tiom superis princojn Helgi kiom gracia cedro kardon aŭ cervido en volvo rosa, kiu pli alte iras ol bestoj ĉiuj, kaj kornoj kronas ĉielon. |
(Oni faris tombon de Helgi. -- Sklavino de Sigrun vespere preterpasis la tombon kaj vidis, ke Helgi rajdas al la tombo kun multaj viroj. Diris sklavino):
17. |
Ĉu trompas okuloj, ke mi trupon vidas mortulan, aŭ finas Mondfinan Batalon, ke vi ĉevalojn vunde spronas, -- aŭ ĉu la bravuloj reveni rajtis? |
|
Diris Helgi: |
||
18. |
Ne trompas okuloj, ke vi kredas vidi, nek Fin' de l' Mondo malgraŭ spektaklo, aŭ ke ni ĉevalojn vunde spronas, nek la bravuloj reveni rajtis. |
(Sklavino iris hejmen kaj diris al Sigrun):
19. |
Eliru Sigrun el Seva-montoj se vi trupestron pretas trovi. Vakas tombo. Venis Helgi. Gutas pikoj. Petas reĝo, ke vi de l' vundoj verŝojn baru. |
(Sigrun iris el la tombon al Helgi kaj diris):
20. |
Nun mi ĝojas pro nia renkonto kiel malsataj korvoj je flaro de batalkampaj korpoj varmaj; aŭ rosumitaj je ruĝo matena. |
|
21. |
Mi volas kisi kapon mortan antaŭ ol ruĝan kirason vi ĵetu. Haroj de Helgi, prujnoplenaj! Korpon maskas mortoroso, manoj frostaj de mia reĝo! Kiel vin, kara, save servi? |
|
Diris Helgi: |
||
22. |
Sola vi, Sigrun el Seva-montoj, kaŭzas, ke reĝon kovras sango, vi ploras, pura, kun pezaj larmoj, suneca, sudeca, al dormo iranta, sangruĝaj falas sur reĝan bruston, brulan, frostan, ploroplenan. |
|
23. |
Prete ni trinku prezajn vinojn, kvankam ni perdis amon kaj landojn. Langon levu por morna lamento neniu je vido de l' vundoj sur brusto. Nun reĝino eniris tombon, virino nobla vizitis mortulon. |
(Sigrun faris kuŝejon en la tombo):
24. |
Ĉi tie, Helgi, taŭgan mi faris kuŝejon dolĉan por dormo nia. Ĉe brusto via mi volas ripozi, kiel, se vivus viro, mi farus. |
|
Diris Helgi: |
||
25. |
Nun sopiro peza foras sur promesaj Seva-montoj, kiam ĉe velka vango vi dormas, en tombo lumas filino de Högni, veke viva virtulino. |
|
26. |
Jam urĝas rajdi laŭ ruĝaj vojoj ĉevalon palan tra pintaj krutoj. Mi jam transpasu Ponton de l' Ĉielo antaŭ ol koko krios batalon. |
(Helgi kaj liaj akompanantoj rajdis for, sed Sigrun kun la sklavino iris hejmen. Sekvan vesperon Sigrun petis la sklavinon gardostari ĉe la tombo. Sed je noktiĝo, kiam Sigrun venis al la tombo, ŝi diris):
27. |
Veninta estus edzo brava, se intencus veni el vasta mortejo. Mi perdis l' esperon pri repaso reĝa post kiam agloj arbe ripozas kaj homa hordo sonĝojn serĉas. |
|
Diris sklavino: |
||
28. |
Ne tiom frenezu nokte, ke sola vi iru domon de fantomoj. Estas pli fortaj fiaj dum nokto spektroj ol tage je suno, reĝino. |
(Sigrun vivis mallonge pro sopiro kaj ĉagreno).
Völsungar, nomo de gento de antikvaj herooj kaj heroinoj, al kiu apartenis Helgi Hundingsbani (mortiginto de Hundingr; pri tio rakontas pli frue la poemo).
Sigrun estis valkyrja, t. e. superhoma virino, kiu elektis al si mortigotojn en batalo. La "valkyrja" povis ŝanĝi sian eksteran formon laŭplaĉe (el tio "variforma" en la str. 5.) flugante super batalantoj.
Filoj de (reĝo) Granmar, reĝo Hödbroddr kaj liaj fratoj.
grizaj hordoj, lupoj.
Fatoj, supernaturaj estaĵoj, kiuj decidis pri la sortoj de l' homoj.
Odino, (isl. lingve "Odinn" de ódr, poezio, ĉar li donis al poetoj ilian arton), la plej supera dio de la norda mitologio.
Fjötrlundr signifas "arbar(et)o de la Kateno".
kiu staris sur koloj reĝaj, kiu venkis reĝojn.
Mondfina Batalo, la Ragnarök ("la juĝo pri la dioj" aŭ laŭ alia legmaniero Ragnarökkr, "krepusko de la dioj", "Götterdämmerung"). Tiam en grandega batalo ĥimeroj kaj gigantoj venkas la diojn kaj iliajn homajn kunbatalantojn; al ĉi tiuj apartenas Helgi; vidante lin kaj lian sekvantaron la sklavino ekpensas, ke la horo de la Lasta Batalo jam venis.
rosumitaj je ruĝo matena, la malvarma nokto kovras la korvojn per roso, ili do ĝojas vidante la venon de la tago.
antaŭ ol ruĝan / kirason vi ĵetu, la kiraso estas ruĝa de sango.
mortoroso, sango.
sangruĝaj, falas, t. e. la larmoj de Sigrun.
- Inter la strofoj 25, kaj 26. la poeto imagas, ke pasas la nokto, kaj frumatene Helgi devas reiri al la "vasta mortejo", t. e. Valhöll, bieno de Odino.
ruĝaj vojoj, la orienta ĉielo ruĝumita de la apero de la suno.
pintaj krutoj, krutegaj vojoj de la ĉielo.
Ponto de l' Ĉielo, la ĉielarko.
antaŭ ol koko / krios batalon, la koko Gullinkambi (Orkrestulo) matene vekas la mortajn heroojn en Valhöll por la ĉiutaga interbatalo de sinamuzo. Komence de Ragnarök tiu koko ankaŭ donas la batalsignalon.
vasta mortejo, Valhöll.
domo de fantomoj, la tombo.