Enkomputiligis Don HARLOW

Romaj Elegioj kaj La Taglibro

de Johann Wolfgang von GOETHE

elgermanigis Kálmán KALOCSAY

Budapeŝto: Literatura Mondo, 1932


Glosoj


Enhavo

Antaŭparolo
Romaj Elegioj
Ŝtonoj, parolu al mi!
Kiun vi volas, laŭ plaĉ' respektu!
Kun kia entuziasm' al ĉi grundo klasika mi ĝojas!
Kara, ne pentu, ke vi al mi donis vin tiel rapide
Povas vi min, kruelul' aflikti per tiaj paroloj
Kara, se diras vi, ke al homoj, kiel infano
Lumas aŭtune la flam' de l' province afabla fajrujo
Ho, Aleksandro, Cezar', Frederiko, Henriko, la Grandaj
Restas Amor' ja fripon'! kiu fidas lin, tiun li trompas
Knab', eklumigu al mi!
Al malproksima Brituj' mi ne sekvus Cezaron!
Kial al vitĝarden' vi ne venis hieraŭ, karulo?
Pluraj sonoj al mi malagrablas
Tedas min unu afer' pli ol ĉio
Viron ornamas la fort' kaj la gaja, libera animo!
 
La Taglibro
... aliam tenui, sed iam quum gaudia adirem
Admonuit, dominae deseruitque Venus.
Tibullus 1. 5.
Ni ofte aŭdas, kaj finfine kredas
De l' Kara, kiel ofte, por akcelo
Mi rerapidis. La kaleŝ' ekkrakis
Do -- resti. Stelo de l' proksima ŝildo
Sidiĝis mi: por noti ĉion klare
Ŝi venis, iris, vorto vorton ŝanĝis
L' onklino, drak' maljuna, gardostaras
Nu, kaj rigardi! Ĉiu okulĵeto
La domon, stratojn jam noktmez' vizitis
Ŝi min reŝovas
Kredu, mi estas pura de vir-tuŝo
Vort' milda, kiso ŝajne ŝin sufiĉas
Sed, dum pri l' sorto mi meditis morne
Kiel en propra lito, kun komforto
Trafita de fatal', nur el rakonto
Tiam la sensoj ŝvelis, koro bolis
Kaj kreskis plu sopiro kaj inklino
Kaj, vi, nuptnoktaj, riĉaj litdrapiroj
Kaj kiel ofte ĝuis ni, senĝenaj
Sed majstro Bub' kapricas. Sen atento
Kiu la forton ŝtale ja rehardis
Sidiĝas, skribas: Voje al hejmkorto
Ekkrias kok'. Tuj la knabin' forŝovas
Sed, ĉar post ĉia verk', en lasta paĝo


Glosoj
Anĥizo (Anchises) Troja heroo. Li konkeris la koron de Aphrodite (diino de l' amo) sur la monto Ida; el ĉi tiu amo devenis Eneas' (Aineias), posta fondinto de Romo.
Aperti malfermi.
Ariadne filino de reĝo Minos. Enamiĝinte al Theseus (vidu tie), ŝi donis al li fadenon, laŭ kies gvido li, post la mortigo de la Minotaŭro, povis trovi la vojon el la Labirinto. Poste ŝi fuĝis kun Theseus, sed tiu ĉi forlasis ŝin sur la insulo Naxos, dum ŝi dormis.
Arbusto speco de arbeto.
Cirklo geometria rondo.
Damo sinjorino.
Damno inferkondamno ; malbeno.
Elito elektitaro.
Florus latina poeto, kiu, laŭdire, skribis al imperiestro Hadriano: "Ja ne volus mi cezari, piediri al Britujo, elsuferi froston skitan." Hadriano respondis: "Mi ne volus esti Florus, manĝi en drinkejo ĉiu, elsuferi pulopikojn."
Fuŝi sin forŝteli forkure.
Gapi rigardegi absorbiĝinte.
Hades' la greka submondo.
Hasti rapidegi.
Hero kaj Leandro fama am-paro antikva. Hero estis en Sestos pastrino de diino Hera, Leandro loĝis en Abydos, trans la Helesponto. Ŝi faris al li ĉiunokte torĉosignon, laŭ kies gvido li naĝis al ŝi tra la Helesponta markolo. Iunokte ventego estingis la torĉon, Leandro erarnaĝis kaj dronis. Matene la ondoj rulis lian kadavron al la bordo. Hero, tion vidinte, dronigis sin en la maro.
Humida malseka.
Inventi eltrovi.
Kvirito Roma civitano.
Konkubo neleĝa gevivo.
Lici esti permesata.
Luna (Selene) diino de l' luno. Laŭ la mito ŝi enamiĝis al la dormanta paŝtistknabo Endymion.
Midas laŭ la greka mito la unua reĝo de Frigio. Ĉar en la poezia konkuro de Apollo kaj Marsyas, li juĝis la premion al la lasta, dio Apollo pune kreskigis al li azenorelojn. Midas zorge kaŝis ilin, sed la barbiro rimarkis. Ĉar la sekreton li ne kuraĝis malkaŝi al homoj, fine, por sin senpezigi, li faris foson en la kampo kaj enkriis ĝin. Sed kreskis kanoj tiuloke kaj ili disflustris la sekreton de Midas.
Morna preme malhela, malgaja.
Neglekti malzorgi, malatenti.
Nupto geedziĝo, geiĝo.
Ostia haveno de la antikva Romo.
Parco komuna nomo de tri diinoj, ŝpinantaj, bobenantaj kaj tranĉantaj la homan vivfadenon.
Povra malriĉa, kompatinda.
Pruda ĉastafekta.
Rara malofta, maldensa.
Rhea Silvia filino de la Alba reĝo Numitor koncipis de militdio Mars la ĝemelojn Romulus kaj Remus, postajn konstruintojn de Romo.
Sinki fali malrapide, retenate.
Stikso Hadesa rivero.
Stumbli faleti, falpuŝiĝi.
Superba majeste, pompe brila.
Susuri silkbrui.
Svelta gracitalia.
Ŝutro fenestrokovrilo.
Tajdo alfluo kaj refluo mara.
Theseus Atika nacia heroo. Krom aliaj heroaĵoj li mortigis en Kreto Minotaŭron, duone homon, duone virbovon, por kies nutro Atiko ĉiujare sendis al reĝo Minos sep junulojn kaj sep virgulinojn. El la Labirinto, kie la monstro loĝis, li rifuĝis helpe de la fadeno de Ariadne (vidu tie).
Triumviroj de l' amo tiel nomis Goethe la tri romajn poetojn: Catullus, Tibullus kaj Propertius, kiujn li speciale ŝatis.
Vito vinarbeto.